Η 21η Μαρτίου

έχει οριστεί ως η Παγκόσμια Ημέρα για την:

α. Ποίηση με στόχο την επιστροφή στην προφορική παράδοση και την ανάδειξη νέων ποιητών.
β. του Ύπνου, ως πηγή ευεξίας και καλής υγείας.
γ. του Κουκλοθεάτρου, ως μια πανάρχαια μορφή τέχνης που τείνει να εκλείψει.
δ. της Δασοπονίας με στόχο τη δραστηριοποίηση του κοινού για την προστασία του δάσους.

ε. του συνδρόμου DOWN

στ. την εξάλειψη των φυλετικών διαφορών και του ρατσισμού.

 Τη χρονιά αυτή δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην καταπολέμηση του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων, καθώς δράσεις γύρω από αυτές τις έννοιες σημαίνουν και προάσπιση των δικαιωμάτων ενός παιδιού. Σας προτείνω μερικά βιβλία ως αφόρμηση για συζήτηση πάνω στην έννοια της διαφορετικότητας και του ρατσισμού.

Ο Αδελφός του Τριγωνοψαρούλη

Για παιδιά 5+ ετών

Συγγραφέας: Βαγγέλης Ηλιόπουλος

Εικονογράφηση: Λήδα Βαρβαρούση

Εκδόσεις: Πατάκη, 2003

Ο Τριγωνομικρούλης είναι ο μικρότερος αδελφός του Τριγωνοψαρούλη. Στο σχολείο που πηγαίνει όλοι τον βλέπουν και τον συγκρίνουν με τον αδελφό του που ήταν τόσο έξυπνος και τόσο καλός. Ο Τριγωνομικρούλης δεν αντέχει αυτή τη σύγκριση και φεύγει από το σχολείο για να μην ακούει άλλο ότι κάνει κάτι «όπως και ο αδερφός του». Πιάνει παρέα με τρία καβουράκια και τον αστακό και κάνουν σκανταλιές στο σχολείο. Τότε είναι που επεμβαίνει ο Τριγωνοψαρούλης και βάζει σε εφαρμογή το σχέδιό του, γιατί ξέρει ότι ο αδελφός του θα γυρίσει μόνο αν καταλάβει ότι όλοι όσοι εκτιμούν τον ίδιο αγαπούν κι εκείνον γι’ αυτό που είναι. Φτιάχνουν με τους φίλους του στολές, ντύνονται Τριγωνοψαρούληδες σαν να ήταν απόκριες και πάνε στο σχολείο. Έκαναν τόσο δύσκολη τη ζωή στα άλλα ψαράκια, που τα άλλα ψαράκια τους αντιπάθησαν κι αναζήτησαν τον Τριγωνομικρούλη. Μετά απ’ αυτό, ο Τριγωνομικρούλης αποφάσισε να γυρίσει γιατί κατάλαβε ότι τον αγαπούν γι’ αυτό που είναι.

Άρθρο 2 (Απαγόρευση διακρίσεων) & Άρθρο 31 (Eλεύθερος χρόνος και ψυχαγωγία)

Άρθρο 28 (Eκπαίδευση)

Άρθρο 29 (Σκοποί εκπαίδευσης)

Ο Αυτός

Για παιδιά 7-9 ετών

Συγγραφέας: Πέτρος Πουλάκης

Εικονογράφηση: Βασίλης Παπατσαρούχας

Εκδόσεις: Κάστωρ, 2006

Ο Αυτός είναι ένα από τα 75 χελωνάκια που επωάσθηκαν σε κάποια παραλία ένα καλοκαίρι. Ένα χελωνάκι διαφορετικό από τα άλλα, που προσπαθεί να επιβιώσει από του γλάρους κι άλλους κινδύνους που παραμονεύουν. Ούτε η μαμά του όμως ούτε τ’ αδέλφια του ήταν περήφανα γι’ αυτόν. Ο Αυτός ήταν διαφορετικός και απρόβλεπτος. Έτρεχε όχι προς τη θάλασσα αλλά προς το βουνό. Συνήθως ήταν κλεισμένος μέσα στο καβούκι του, απομονωμένος από την ομάδα σαν να βρισκόταν στο δικό του κόσμο. Κανένας δεν μπορούσε να καταλάβει τι του συμβαίνει; Μετά από πολύ καιρό, η αδελφή του η Βαγιού ανακάλυψε το μυστικό που κρυβόταν μέσα στο καβούκι του, αφού το καβούκι του ήταν διάφανο. Μπορούσε να βλέπει και να παρακολουθεί τα πάντα, μόνο που τα έβλεπε όλα διαφορετικά. Γιατί το καβούκι του ήταν ένας τεράστιος μεγεθυντικός φακός. Από τότε, κανείς δεν ήθελε να τον αλλάξει, ούτε στενοχωριόταν για αυτόν. Αντίθετα, τους άρεσε που είχαν τον Αυτό στην δική τους οικογένεια.

Άρθρο 2 (Απαγόρευση διακρίσεων)

Άρθρο 23 (Παιδιά με αναπηρίες)

Άρθρο 24 (Yγεία και ιατρικές υπηρεσίες)

Άρθρο 26 (Kοινωνική πρόνοια)

Άρθρο 27 (Aνάπτυξη και επίπεδο ζωής)

Άρθρο 16 (Ιδιωτική ζωή) 

Δεν πειράζει να είσαι διαφορετικός

Για παιδιά 2+ ετών

Συγγραφέας: Todd Parr

Εικονογράφηση: Todd Parr

Εκδόσεις: Μεταίχμιο, 2008

Ένα ιδιαίτερο βιβλίο με εικόνες που μας λέει ότι δεν πειράζει να είσαι διαφορετικός (o αγγλικός τίτλος είναι: its okay to be different). Το βιβλίο ξεχωρίζει με το έντονο,πολύχρωμο στυλ εικονογράφησης που θυμίζει παιδικές ζωγραφιές και με το απλό μονοσήμαντο κείμενο που σε κάθε σελίδα προτρέπει τον αναγνώστη να αποδεχτεί μία ακόμη διαφορετικότητα είτε φυσικών χαρακτηριστικών (Δεν πειράζει να έχεις μεγάλη μύτη,) είτε ικανοτήτων ή οικογενειακής κατάστασης. Διαφορετικότητες που αφορούν δύσκολα θέματα, Δεν πειράζει να είσαι υιοθετημένος, Δεν πειράζει να έχεις διαφορετικό χρώμα, Δεν πειράζει να έχεις διαφορετικούς μπαμπάδες, αλλά και διαφορετικότητες που διασκεδάζουν τα μικρά παιδιά, Δεν πειράζει να τρως μακαρόνια με τυρί στην μπανιέρα, Δεν πειράζει να έχεις για κατοικίδιο ένα σκουλήκι. Με την απλή του μορφή το βιβλίο προσφέρεται σαν εργαλείο για περισσότερη δουλειά με τα παιδιά: Nα βρούμε και άλλες φράσεις Δεν πειράζει να…, να ζωγραφίσουμε κι άλλες διαφορετικότητες. Το βιβλίο δεν διδάσκει πως να αντιμετωπίσεις την μη αποδοχή των άλλων στις διαφορετικότητές σου αλλά επιλέγει να παρουσιάσει στα μικρά παιδιά έναν κόσμο που είναι από φυσικού του διαφορετικός και πολύχρωμος. Το βιβλίο επιλέγει να υποστηρίξει την αυτοεκτίμηση, τη θετική διαβεβαίωση ότι Δεν πειράζει να είσαι διαφορετικός και τονίζει ότι Είσαι μοναδικός και σπουδαίος γιατί είσαι ο εαυτός σου.

Άρθρο 2 (Απαγόρευση διακρίσεων) & Άρθρο 13 (Eλευθερία έκφρασης)

Άρθρο 21 (Yιοθεσία)

Άρθρο 23 (Παιδιά με αναπηρίες)

Άρθρο 30 (Mειονότητες)

Το χρώμα συχνά αποτελεί την πιο εμφανή διάκριση μεταξύ των ανθρώπων και έχει αποτελέσει τη βάση για φυλετικές διακρίσεις και εκρήξεις ρατσιστικής βίας. Φέρνοντας σε επαφή τα παιδιά με τα χαρακτηριστικά και τις συνήθειες άλλων λαών και πολιτισμών από πολύ μικρή ηλικία διαμορφώνονται ηθικές αξίες και στάσεις του "εμείς"  και όχι του "εμείς και οι άλλοι"

 Είναι ιδιαίτερα συγκινητικό το ποίημα ενός παιδιού από την Αφρική που μίλησε για το χρώμα του. Το ποίημα αυτό προτάθηκε από τα Ηνωμένα έθνη ως το καλύτερο ποίημα του 2006.

¨Οταν γεννιέμαι είμαι...

 

Υπάρχουν όμως και παιδιά που αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν από τον τόπο τους και να βιώσουν άσχημες καταστάσεις. Εκπληκτικό είναι το εκπαιδευτικό υλικό της http://www.unhcr.gr για ένα προσφυγόπουλο την Ειρήνη, η οποία εξαιτίας ενός καταστροφικού γεγονότος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σπίτι της και να περιπλανηθεί σε χωριά και δάση αντιμετωπίζοντας την πείνα το κρύο και την καχυποψία των όντων που δεν τους έμοιαζε.

Πολλές φορές όμως διάκριση και ρατσισμός υπάρχει ανάμεσα στους ανθρώπους μιας κοινότητας που ενώ ζούσαν αρμονικά έφτανε  ο ερχομός της κυρίας Έριδας για να ανατραπεί η ευτυχία και η ηρεμία, όπως συνέβη και στο Ευτυχοχώρι.

Χρήσιμες ιστοσελίδες:

1. http://diaforetikotita.gr (Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού)

Μπορείτε να βρείτε σε αυτήν την ιστοσελίδα πολλά βιβλία σχετικά με το θέμα του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων.

2.http://www.unhcr.gr  (Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες)

Εδώ μπορείτε να βρείτε πέρα από το βιντεάκι της Ειρήνης που γνώρισε την προσφυγιά και την ιστορία της και διάφορες δραστηριότητες.

3. http://www.0-18.gr (Συνήγορος του Παιδιού)

4.http://www.unicef.gr/reports/symb.php